Cùng nhìn lại những thông số của thị trường cà phê những năm qua nhất là năm 2016 với nhiều biến động. >> Xem thêm: phân phối cà phê đà nẵng và cà phê sạch đà nẵng Dù khó có thể bỏ qua những yếu tố đầu cơ tài chính ảnh hưởng trực tiếp và đậm đà đối với thị trường cà phê thế giới, đặc biệt là các sàn giao dịch kỳ hạn. Thiết nghĩ cũng nên soi nhanh các yếu tố cung-cầu của hột cà phê để xem đâu là tích cực đâu là tiêu cực cho niên lịch 2016. Tiêu thụ tăng đều Đây là yếu tố tích cực nhất trên thị trường cà phê vì cái nhìn của giới chuyên gia hàng hóa và tài chính vẫn ủng hộ cho mặt hàng đặc biệt này. Ít ra trong khoảng thời gian vài năm tới, tiêu thụ cà phê vẫn tăng chứ khó giảm mạnh để ảnh hưởng tích cực tới cung-cầu. Biểu đồ 1: Nhu cầu tiêu thụ cà phê tăng từ 2011 (USDA 12-2015) Thật vậy, theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), từ 2011 nhu cầu tiêu thụ cà phê hàng năm tăng 1% (xin xem biểu đồ 1 phía trên). Dù tại các nước tiêu thụ cà phê truyền thống nhu cầu đang bảo hòa, các thị trường mới nổi và các nước sản xuất sẽ là đòn bẫy cho tăng trưởng tiêu thụ cà phê thế giới thời gian tơi đây. >> Uống cà phê ở đâu ngon: mintown coffee Mất mùa đây, được mùa đó Biểu đồ 2: Sản lượng cà phê không tăng (USDA 12-2015) Tiêu thụ tăng, sản lượng thế giới nhìn chung cho năm 2016 không tăng mấy. USDA đánh giá sản lượng Brazil năm nay giảm 4,9 triệu bao cà phê do khô hạn. Tuy nhiên, dựa trên cung-cầu mà nói, nếu Brazil có mất mùa, USDA vẫn tin khối lượng cà phê từ các nước sản xuất khác có thể bù lượng thiếu này từ các nước xuất khẩu khác như Colombia, Honduras, Indonesia và Việt Nam (xin xem biểu đồ 2 phía trên). El Nino cứu giá cà phê? Biểu đồ 3: Cường độ El Nino 2015 vượt mức kỷ lục (WSJ 12-2015) Hiện tượng thời tiết bất thường El Nino có thể giúp cho thị trường cà phê khó rớt giá dù vẫn biết sản lượng tương đối cân bằng như đã nói trên. Cường độ El Nino năm nay vượt qua các kỷ lục cũ (xin xem biểu đồ 3 phía trên). Chính vì thế đây cũng có thể trở thành điểm tích cực cho thị trường cà phê khi giá đang ở mức thấp. Nhìn vào các điểm nhấn cung-cầu trên, dự báo của nhiều nhà phân tích thị trường đồng ý rằng khuynh hướng chung là từ yếu đến trung tính. Goldman Sach dực đoán năm 2016 giá cà phê sẽ tăng nhẹ nhờ qui luật bù trừ vì năm 2015 giá xuống quá mức, tuy nhiên với mức tăng 3% bình quân của giá hàng hóa, thì tỷ lệ ấy cũng chẳng bõ bèn gì với trượt giá trên sàn arabica (ước gần 40% từ đầu năm đến nay). Nếu kết hợp với các yếu tố tài chính và kỹ thuật trên 2 sàn cà phê hiện nay, đứng ngay thời điểm này mà nói, khi giá trị đồng USD tăng và sẽ còn tăng do FED tăng lãi suất cơ bản đồng USD đến cuối năm 2016, các quỹ đầu tư tìm nơi dễ kiếm ăn như thị trường cổ phiếu…thì khuynh hướng thị trường cà phê vẫn chưa có ngay những đột biến tăng dù nông dân làm cà phê và các nước sản xuất cà phê đang rất trông đợi. Khó khăn riêng của hột cà phê Việt Nam Tình hình chung của thị trường dựa trên các yếu tố cung-cầu như đã nói là khó khăn thực tế cho ai chấp nhận các lý giải trên là hợp lý. Với các sàn kỳ hạn, khuynh hướng được dự đoán đã khá rõ. Riêng giá cà phê nội địa Việt nam sẽ như thế nào? Người làm cà phê, các nhà quản lý nhà nước và doanh nghiệp vẫn đang mong có những chuyển biến tích cực hơn về giá sau khi trải qua nhiều mùa giá cà phê nội địa cứ xuống dần, từ 52 triệu, xuống 47 triệu, rồi đến 42 triệu và nay chỉ còn quanh 33 triệu đồng/tấn, nếu dựa trên các yếu tố tiền tệ và thị trường như hiện nay, giá cà phê thị trường trong nước sẽ rất khó có một đột biến tăng nếu như VND không phá giá mạnh để cạnh tranh với các nước khác như Brazil, Colombia và Indonesia. Nếu đồng tiền VND được phá giá, thị trường cà phê Việt Nam sẽ giải phóng giá và lượng xuất khẩu cà phê Việt Nam sẽ xuất bán mạnh vì nhu cầu tiêu thụ cà phê vối vẫn đang tốt. Cũng cần lưu ý rằng nhiều nguồn tin cho rằng sản lượng robusta của Brazil giảm do kho hạn tại vùng trồng lớn nhất loại cà phê này của Brazil là Espirito Santo, nhưng có thể xuất khẩu loại này của Brazil vẫn không giảm vì trước đây, Brazil giữ loại này lại tiêu thụ trong nước và làm cà phê hòa tan. Đó là cái khó vì giá trên sàn kỳ hạn dù thấp mấy, nhờ tỷ giá đồng nội tệ Brazil, Colombia, Indonesia, Honduras rẻ hơn đồng USD rất nhiều, nông dân vẫn bán mạnh mà vẫn có lời do giá nội địa cao. Mặt khác, cái khó khăn nhất hiện nay đối với ngành cà phê Việt Nam rõ ràng không phải từ sản xuất vì nông dân cà phê quá cần cù thông minh, sản lượng và năng suất bao giờ cũng dẫn đầu thế giới đồng nghiệp nhiều nước phải kiêng nể, cũng không phải khó khăn để lọ mọ tìm thị trường xuất khẩu như các mặt hàng khác.
